Salisilik asit, bir çox faydalı xüsusiyyətlərə malik olması səbəbilə dərman və kosmetika sahələrində geniş şəkildə üstünlük verilir. Dəriyə qulluq məhsullarında və akne müalicəsində tez-tez istifadə olunur. Həmçinin, keratolitik (ölü dəri hüceyrələrini tökücü) təsiri sayəsində dəridəki ölü hüceyrələri uzaqlaşdırır və gözenəklərin açılmasına kömək edir. Son illərdə dəriyə qulluqda turşu istifadəsi ilə bağlı aparılan elmi tədqiqatlar göstərir ki, salisilik turşu kimi turşular dərinin tonunu bərabərləşdirməyə, dəridəki ləkə, sızanaq və akne kimi yaranmaları azaltmağa kömək edə bilər.
Salisilik Asit Nədir?
Dəriyə qulluq və sağlamlıq sahəsində uzun illərdir aparılan araşdırmalar bəzi turşuların düzgün tətbiq edildikdə dəri sağlamlığı üçün mühüm faydalar verə biləcəyini göstərir. Salisilik turşu, glikolik turşu, azelain turşusu kimi turşular bu gün dəriyə qulluq denildikdə ilk ağıla gələnlər arasındadır. Son illərdə populyarlığı artsa da, mənbələrə baxıldıqda salisilik turşunun müxtəlif dəri problemlərinin müalicəsində təxminən 2000 ildir dəstəkçi kimi istifadə edildiyi görülə bilər.
Beta hidroksi turşu kimi tanınan salisilik turşu, dəri sağlamlığı və gözəlliyində önə çıxan bir tərkib hissəsidir. Yağda həll oluna bilən quruluşu sayəsində məsamələrə nüfuz edir və tıxanıqlıqları aradan qaldıraraq dəridəki nahamar görünüşü azaltmağa kömək edir. Eyni zamanda güclü antibakterial xüsusiyyətləri ilə də diqqət çəkir. Dəri sağlamlığı üçün olduqca vacib olan bu turşu, dərinin təmizlənməsi və baxımı üçün ideal bir seçimdir.
Salisilik Asit Nəyə Yararlıdır?
Salisilik turşu bu gün müxtəlif kimyəvi agentlərin dəriyə tətbiq edilməsi ilə dəridə zədələnmə yaradılmasını və sonrasında dərinin yenilənməsini hədəfləyən kimyəvi pilinq prosedurlarında tez-tez üstünlük verilən bir tərkib hissəsidir. Bəs, salisilik turşu nə işə yarayır? Salisilik turşu dəri tonunun qeyri-bərabərliyindən akne problemlərinə qədər bir çox dəri probleminin həllində təsirli ola bilər. Salisilik turşunun əsas faydaları aşağıdakı kimidir:
-
Məsamələrin təmizlənməsinə kömək edə bilər: Hava çirkliliyi, ölü dəri hüceyrələri, yağlanma kimi səbəblərlə dəridəki məsamələr tıxana bilər. Bunun nəticəsində sızanaq, qara nöqtə, yağ kisti kimi dəri problemləri yarana bilər. Salisilik turşunun dəri üçün ən vacib faydalarından biri məsamələri təmizləməsidir. Xüsusi tərkibi sayəsində dərinin daha dərin qatlarına çata bilər və məsamələrin tıxanmasına səbəb olan ölü dəri hüceyrələrini uzaqlaşdıraraq onların təmizlənməsinə kömək edə bilər.
-
Sızanaq yaranmasının qarşısını almağa kömək edə bilər: Bəzi elmi araşdırmalar göstərir ki, salisilik turşu güclü antimikrobiyal və iltihabəleyhinə xüsusiyyətlərə malikdir. Akne yaranmasının ən əsas səbəblərindən biri dəridə bakteriyaların toplanmasına bağlı inkişaf edən iltihabdır. Salisilik turşu iltihabəleyhinə və antimikrobiyal xüsusiyyətləri sayəsində xüsusilə akne müalicəsində dəstəkçi olaraq istifadə edilə bilər.
-
Hiperpiqmentasiya (dəridə rəng tündləşməsi) müalicəsində dəstəkçi olaraq istifadə edilə bilər: Müxtəlif səbəblərdən dəridə melanin istehsalının artması nəticəsində dəri tonunda tündləşmə müşahidə edilə bilər. Ən çox rast gəlinən hiperpiqmentasiya növlərindən biri melazmadır. Melazma, günəşə uzun müddət məruz qalmaqla əlaqəli olaraq dəridə qəhvəyi ləkələrin yaranması ilə xarakterizə olunan bir dəri problemidir. Hiperpiqmentasiyanın müalicəsində qlikolik turşu, laktik turşu və salisilik turşu kimi kimyəvi pilinq agentlərindən tez-tez istifadə olunur. Salisilik turşu dəridəki ölü hüceyrələri soyucu təsiri ilə uzaqlaşdırdığı üçün mütəxəssislər tərəfindən, xüsusilə melazma başda olmaqla, hiperpiqmentasiya müalicəsində geniş şəkildə istifadə edilən məhsullardan biridir.
-
Dərinin yağ balansının qorunmasına kömək edə bilər: Salisilik turşu yağda həll olunan, yəni lipofilik bir tərkib hissəsidir. Bu xüsusiyyəti sayəsində dəridəki yağ hüceyrələri ilə qarışaraq dəridə sebum miqdarının tarazlanmasına kömək edə bilər. Bunun sayəsində yağ kistləri və sızanaq yaranmasının minimuma endirilməsinə kömək edə bilər.
-
Saçdakı yağlanmanı nəzarətdə saxlamağa kömək edə bilər: Salisilik turşu yağda həllolma qabiliyyətinə malik olduğu üçün saç follikullarındakı yağ hüceyrələri ilə qarışaraq saç dərisindəki yağlanmanı da tənzimləməyə kömək edə bilər.
Salisilik Turşu Necə İstifadə Olunur?
Dəriyə qulluqda salisilik turşudan istifadə edərkən dəri tipinə və dəri probleminə uyğun dozanın seçilməsi və mütəxəssis nəzarətində tətbiq olunması vacibdir. Bu gün salisilik turşu tonik daxil olmaqla losyon, krem, maska kimi dəriyə qulluq məhsullarında tez-tez istifadə edilən bir tərkib hissəsidir.
Amerika Birləşmiş Ştatlarının Milli Tibb Kitabxanasının (National Library of Medicine) məlumatlarına görə, akne müalicəsi üçün salisilik turşu tərkibli gel, sabun, serum kimi məhsullarda bu maddənin miqdarı %0.5-7 arasında dəyişə bilər. Bununla yanaşı, kimyəvi pilinq prosedurlarında bu faiz daha yüksək ola bilər. Araşdırmalar göstərir ki, salisilik turşu kimyəvi soyucu agent, yəni kimyəvi pilinq olaraq %30 konsentrasiyaya qədər istifadə edilə bilər. Lakin salisilik turşu ehtiva edən serum, tonik, nəmləndirici kimi məhsullar seçərkən dermatoloq məsləhəti almaq, mümkün arzuolunmaz təsirlərin qarşısını almağa kömək edə bilər.
Salisilik Turşu ilə Kimyəvi Pilinq Necə Tətbiq Olunur?
Akne, hiperpiqmentasiya kimi dəri problemlərinin müalicəsində, dəridəki ölü hüceyrə qatını təmizləyərək dərinin yenilənməsini təmin edən kimyəvi pilinq prosedurlarından geniş istifadə olunur. Salisilik turşu istifadə edilən kimyəvi pilinq prosedurlarından əvvəl, dermatoloqlar dərini hazırlamaq üçün müəyyən məhsulların istifadəsini tövsiyə edə bilər.
Kimyəvi pilinqin tətbiq tezliyi, dəri probleminin şiddətindən asılı olaraq 3-6 seans arasında dəyişir. Adətən, hər bir seans arasında 2-4 həftəlik fasilə verilməsi tövsiyə edilir. Prosedur günü əvvəlcə xəstənin dərisi spirt kimi maddələrlə təmizlənir və steril hala gətirilir. Əvvəllər kimyəvi pilinq tətbiq olunmamış şəxslərdə, müalicəyə %20 konsentrasiyalı salisilik turşu ilə başlamaq tövsiyə edilir.
Tətbiq zamanı steril və yumşaq materiallardan – məsələn, tənzif və ya süngərdən istifadə edilərək xəstənin dərisinə 2-3 qat salisilik turşu çəkilir. Prosedurun tətbiq sırası dəyişə bilsə də, adətən öncə yanaqlara, sonra çənə və alına pilinq tətbiq edilir. Sürtülən salisilik turşu tərkibli qarışıq xəstənin dərisində təxminən 3-5 dəqiqə saxlanılır və daha sonra ilıq su ilə yuyulur.
Tətbiq zamanı başlanğıcda xəstələrdə yüngül batma və yanma hissi ola bilər. Adətən ilk bir neçə dəqiqədən sonra dəri keyiməyə başlayır və xəstələr hər hansı bir ağrı hiss etməməyə başlayırlar.
Salisilik Turşunun Zərərləri Nələrdir?
Dəriyə qulluqda salisilik turşunun istifadəsi ümumiyyətlə təhlükəsiz hesab edilir. Bununla belə, bəzi hallarda arzuolunmaz yan təsirlərin yaranma riski də mövcuddur. Buna görə də, salisilik turşudan istifadə edilən kimyəvi pilinq prosedurlarının sahəsində ixtisaslaşmış dermatoloqlar tərəfindən aparılması və ya salisilik turşu tərkibli məhsulların dermatoloqlar tərəfindən təsdiqlənmiş olması vacibdir.
Bəs, salisilik turşunun mümkün zərərləri nələrdir? Bu maddənin istifadəsi ilə bağlı yarana biləcək əsas yan təsirlər aşağıdakılardır:
- İlk istifadədə dəridə qıcıqlanmaya səbəb ola bilər.
- Yağda həll olunduğu üçün dəridə həddindən artıq yağ itkisinə və buna bağlı olaraq dəri quruluğuna səbəb ola bilər.
- Salisilik turşu tətbiq olunan dərinin üst qatında müəyyən qədər soyulma baş verir. Bu, dərinin günəş şüalarına qarşı daha həssas olmasına səbəb ola bilər. Bu səbəbdən FDA (ABŞ Qida və Dərman İdarəsi) bildirir ki, salisilik turşu ehtiva edən məhsullar günəşə qarşı artan həssaslığın qarşısını almağa kömək edəcək şəkildə formullaşdırılmalı və/və ya istifadəçilər bu mövzuda məlumatlandırılmalıdır.
Dəriyə qulluq, sağlam və canlı görünən bir dəriyə sahib olmağın əsas yollarından biridir. Bu gün dəridə soyucu təsir göstərən salisilik turşu kimi agentlər geniş şəkildə istifadə olunur. Lakin hər hansı bir dəri məhsulu istifadə etməzdən əvvəl dermatoloq məsləhəti almaq daha təhlükəsiz və effektiv nəticələr əldə etməyə kömək edə bilər./medicalpark.com.tr
